مطابق با اصل رویه تمامی روش های حسابداری در یک دوره باید به طور مدون اجرا گردند. وقتی که این روند اجرا شود از دستکاری در حساب ها جلوگیری خواهد شد. صورت های مالی در طول دوره های مختلف نیز قابل قیاس خواهد بود. در حسابداری کلیه امور باید مطابق با اصول خاصی صورت پذیرد. به عبارت دیگر در تهیه صورت های مالی باید استانداردهای خاصی پیروی گردد. اما در اینجا می خواهیم در ارتباط با اصل ثبات رویه در حسابداری صحبت کنیم که حتی در کشورهای دیگر هم اجرایی است. برای اینکه یک مدیر حسابداری کل روند حسابداری شرکت یا کسب و کار را بر عهده گیرد، باید حتما از این اصل پیروی نماید.
مفهوم اصل ثبات رویه در حسابداری چیست؟
کلیه فرآیندها و اقداماتی که یک حسابدار حین کار کردن با نرم افزارهای حسابداری انجام می دهد، باید کاملا مشخص و استاندارد باشد. به طور مثال روش های ارزیابی موجودی کالا نظیر فایفو جزئی از رویه های حسابداری محسوب می گردد.
در حالت کلی رویه نباید تغییر کند مگر اینکه قانونی جدید لحاظ گردد و شمای کلی شرکت تغییر پیدا کند که حسابدار مجبور شود رویه خود را عوض کند.
برای اینکه صورت های مالی دوره ها و ادوار مختلف مورد مقایسه قرار گیرند، بهتر است از رویه مشخصی استفاده گردد.
مزیت استفاده از اصل ثبات رویه در حسابداری
ثبات رویه یکی از مفروضات اصلی حسابداری بوده که باید به آن توجه گردد. یکی از مزیت های استفاده از اصل ثبات رویه مقایسه صورت های مالی در دوره های زمانی است. به طور مثال سهامداران و یا اعضای هیئت موسسین و یا مدیران عامل می تواند با مشاهده صورت های مالی سال جاری و سال های قبل نتایج را تحلیل نمایند. حال تجسم کنید که اگر ثبات رویه رخ ندهد چه اتفاق ناگواری رخ خواهد داد؟ البته در شرایطی خاص باید اشاره کرد که واحد تجاری مجبور خواهد بود که اصل رویه را عوض کند. به طور مثال وقتی شرکت روند کار و سیاست های کلی کسب و کار خود را تغییر می دهد و ماهیت برخی اصول عوض خواهد شد در اینجا می توان از اصل تغییر رویه در حسابداری استفاده کرد.
- رعایت اصل ثبات رویه در حسابداری موجب جلوگیری از نوسانات سود خواهد شد. این امر به نوعی مزیت محسوب شده و عامل بسیار مهمی است.
- برای سهامداران و صاحبان باید احراز گردد که اصل سازگاری رعایت گردیده است. و با رعایت اصل ثبات رویه صورت های مالی قابل اعتماد تر خواهد بود. پس می توان گفت جلب اعتماد از طریق این روش کارساز است.
- موجب کاهش هزینه های آموزش به کارکنان خواهد شد. وقتی که اصول ثابت باشد و آموزش ها ارائه گردند دیگر لازم نیست به طور پیوسته هزینه هایی بابت آموزش پرداخت شود. به طور مثال در بحث قوانین مالیاتی تغییرات در قوانین، تبصره ها و ماده ها سال به سال اتفاق خواهد افتاد و این امر هزینه های آموزش را بالا خواهد برد. چرا که باید وقت صرف گردد و به کارکنان اصول جدید آموزش داده شود.
- ممکن ساختن قیاس پذیری صورت های مالی
- در زمان صرفه جویی خواهد شد
معایب اصل ثبات رویه در حسابداری
- تغییر در روش های حسابداری ممکن نبوده و با ظهور تکنولوژی و ادغام فناوری های جدید باز هم ممکن است حسابداران متکی به آن رویه ها باشند. به بیانی دیگر محدودیتی را در مفروضات به وجود خواهد آورد که تا سال ها باید به آن روش متکی باشند.
- در صورتی که روش جدیدی قابل اجرا باشد، باید حسابداران اطلاعات و سیستم های خود را بروز نمایند که این کار ممکن است کمی زمان بر به نظر برسد و هزینه هایی را بابت آموزش تحمیل نماید.
سوالات متداول
چرا باید به اصل ثبات رویه در حسابداری تکیه نمود؟
برای اینکه از سوء استفاده های مالی جلوگیری گردد. زیرا برخی سازمان ها ظاهر داده ها را دستکاری می نمایند تا فرار مالیاتی داشته باشند و آنچه که واقعی است را غیر واقعی نشان دهند.
آیا رعایت اصل ثبات رویه مزیت قابل توجهی برای سازمان ها در پی دارد؟
بله. از انجام فرآیند های غیر ضروری و تکراری اجتناب خواهد شد و روند ثبت تراکنش ها ساده تر خواهد شد. و این امر در هنگامی که از نرم افزارهای حسابداری استفاده نمایند نیز صادق خواهد بود.
