صورت معاملات فصلی
صورت معاملات فصلی چیست و چه اهمیتی دارد؟
صورت معاملات فصلی قانونی است که از سال 1395 اجرایی شده و می گوید: تمامی دستگاه‌های اجرایی و افراد حقیقی و حقوقی بایستی نهایتا ظرف مدت 45 روز پس از پایان هر فصل، ریز دیتای مربوط به معاملات خودشان را برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. معاملات فصلی خرید و فروش، صورت معاملات فصلی یا گزارش فصلی خرید و فروش، گزارشات فصلی موضوع ماده ۱۶۹ و… عناوین دیگر صورت معاملات فصلی هستند.
چه اشخاصی باید صورت معاملات فصلی ارسال کنند؟ (مشمولین گزارشات فصلی)
ماده (۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم ، مشمولین ارسال فهرست معاملات را به شرح ذیل معرفی می کند:
- کلیه اشخاص حقوقی
- صاحبان مشاغلی که حسب نوع و یا حجم فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده (۲) آیین نامه اجرایی ماده (۹۵) قانون محسوب می‌شوند.
- صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده
اشخاص معاف از ارسال فهرست معاملات فصلی
ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم دارای معافیت‌هایی هم هست که برای برخی مشاغل از ارسال گزارش‌های فصلی مستثنی هستند. این معافیت‌ها شامل موارد زیر است:
- فروش کالا و خدمات به مصرف‌کننده نهایی
- معامله با مشمولین ماده ۸۱ (شاغلین حوزه‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبورعسل و…)
- «معامله‌های کوچک موضوع قانون برگزاری مناقصه‌ها» (این مبلغ در سال ۱۴۰۱، یک میلیارد ریال برای معاملات کوچک است)
- خرید از فروشندگانی که ملزم به ثبت‌نام در نظام مالیاتی نیستند. (ارگان‌ها و نهادهای دولتی)
به جز این موارد، معافیت‌هایی نیز برای برخی از معامله‌های مودیان ذکر شده است:
- خریدوفروش و سود و کارمزد اوراق بهادار
- خریدوفروش سهم‌الشراکه و حق‌تقدم سهام یا سهم‌الشرکه
- سود و کارمزد جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه
- حق عضویت اعضا مجامع حرفه‌ای احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی دارای مجوز از مراجع ذی‌صلاح
- کمک‌ها جوایز و هدیه‌های بلاعوض
- مبالغی پرداختی به دستگاه‌های اجرایی با عنوان جرائم و خسارات، انواع عوارض و مالیات (به جز مالیات و عوارض مالیات بر ارزش‌افزوده)، حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و …
- وجود پرداختی بابت حق شارژ و نگهداری ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی
- هزینه‌های دریافتی توسط شرکت به عنوان مال‌الاجاره
مهلت ارسال صورت معاملات فصلی
دوره ارسال اطلاعات برای خرید و فروش و پرداخت قراردادها سه ماهه بوده و می‌بایست تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل نسبت به ارسال معاملات فصلی اقدام نمود.
چگونگی ارسال گزارش صورت معاملات فصلی در سامانه ارسال صورت معاملات (169)
این سامانه در راستای ارائه خدمات الکترونیکی در خصوص دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 169 ق.م.م ایجاد گردیده است. مودیان مالیاتی می توانند نسبت به ثبت و ارسال دیتای خرید و فروش و همچنین پرداخت و دریافت بابت قراردادها، حق العمکاری و مدیریت پیمان، واردات و صادرات، بیمه و اجاره اقدام نمایند.
دوره ارسال اطلاعات سه ماهه (فصلی) بوده و می بایست تا چهل و پنج روز (45 روز) پس از پایان هر فصل نسبت به ارسال آن اقدام گردد. دو روش برای ثبت و ارسال اطلاعات معاملات در سامانه پیش بینی گردیده است.
- روش برخط (آنلاین)
- روش غیر برخط (آفلاین)
روش برخط (آنلاین): این روش برای مودیانی است که در سامانه الکترونیکی ثبت نام مودیان ، حداقل مرحله پیش ثبت نام و اعتبار سنجی مربوطه را پشت سر گذاشته و کد کاربری و کلمه عبور مرحله دوم را از طریق پاکت های پستی مخصوص مربوطه دریافت نموده اند. برای این دسته از مودیان با ورود به سامانه، امکان ثبت هر یک از فرم های زیر برحسب نوع اطلاعات فراهم می باشد.
- ثبت گزارش خرید
- ثبت گزارش فروش
- ثبت گزارش اطلاعات پیمانکار در پیمان های بلند مدت
- ثبت گزارش اطلاعات کارفرما در پیمان های بلند مدت
- ثبت گزارش امتناع برای پیش از سال1395
- ثبت گزارش عرضه به مصرف کننده نهایی برای سال 1395
- ثبت گزارش واردات
- ثبت گزارش صادرات
- ثبت گزارش حق العملکاری و مدیریت پیمان
- ثبت گزارش اجاره
- ثبت گزارش پیش فروش
پس از کامل کردن اطلاعات هر فرم با استفاده از ثبت نهایی، دیتا در سیستم ثبت گردیده و تنها یک بار مجوز ویرایش به ازای هر رکورد اطلاعاتی امکان پذیر می باشد.
روش غیر برخط (آفلاین): مودیانی که از سیستم های رایانه ای خرید و فروش استفاده می نمایند، می توانند در سامانه اینترنتی سازمان امور مالیاتی قالب مورد نظر این سازمان را به طور مستقیم از سیستم کامپیوتری خود دریافت کرده و سپس با هماهنگی متخصصین مربوطه به ویژه تولید کنندگان این گونه نرم افزارها در قالب مذکور وارد (Import ) نمایند. سپس با استفاده از نرم افزار کنترلی و ارسال اطلاعات با اتصال به شبکه اینترنت مبادرت به ارسال اطلاعات به طور یکجا نموده و رسید دریافت نمایند.
نکاتی در رابطه با ارسال صورت معاملات فصلی
- برای هر فصل سال باید جداگانه ارسال شود.
- گزارش هر فصل حداکثر تا ۴۵ روز پس از پایان فصل باید ارسال گردد.
- فهرست معاملات فصلی فقط با هدف گزارشگری مالیاتی بوده و هیچ هزینه‌ای به عنوان مالیات از سمت مؤدی پرداخت نمی‌شود. با این وجود در صورت عدم صدور این صورت حساب و یا عدم درج شماره اقتصادی خود یا طرف معامله و یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران، مؤدیان حسب مورد مشمول پرداخت جریمه‌ای معادل 10 درصد مبلغ مورد معامله می‌شوند.
- تمام مبالغ ذکر شده در مورد معاملات خرید و فروش و گزارشات فصلی خرید و فروش، مالیات بر ارزش افزوده و اظهارنامه مالیاتی که به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌شوند؛ باید با یکدیگر یکسان بوده و عدم تطابقی نداشته باشند.
- ارسال گزارشات به صورت اینترنتی و حضوری انجام می شود. ارسال اینترنتی با استفاده از نرم افزار به صورت آفلاین و یا مستقیما از سایت گزارش فصلی امکانپذیر است. در ارایه حضوری مودی مالیاتی باید فایل گزارشات را به کارشناس مالیاتی خود ارائه دهد.
- برای ارسال اینترنتی گزارشات باید در سامانه کد اقتصادی جدید ثبت نام نموده و نام کاربری و رمز ورود را دریافت کرده باشید.
- کلیه اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل مکلفند برای انجام معاملات خود، صورتحسـاب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب‌ها، قراردادها و سایراسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
- در صورت معاملات فصلی علاوه بر اطلاعات خودتان باید اطلاعات مربوط به طرف‌هایی که با آن‌ها معامله کرده‌اید را نیز ارائه کنید.
- چنانچه خریدار کالا، خدمت و یا دارایی مکلف به ثبت نام در نظام مالیاتی نباشد و یا ازجمله اشخاص حقیقی مصرف کننده نهایی و یا اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 قانون (فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبورعسل و پرورش صفحه ٣ طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغانداری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات) باشد، الزامی به درج شماره اقتصادی خریدار در صورتحساب صادره نخواهد بود.
- جریمه گزارشات فصلی از جمله جریمه های قابل بخشش می باشد( در برخی موارد تا ۹۵% جریمه قابل بخشودگی است)
- در سامانه ارسال گزارشات فصلی باید اطلاعات خرید و فروش، واردات و صادرات، اجاره و … ارائه شود.
- مشخصات طرف مقابل، کد ملی، شناسه ملی، کد اقتصادی و … بایستی ارائه گردد.
- برخی از اطلاعات در گزارشات فصلی ارسال می شود اما در اظهارنامه ارزش افزوده ارسال نمی شود مانند اجاره
