مالیات مضاعف چیست؟

مالیات مضاعف چیست؟

برای آن دست از اشخاصی که قصد دارند فعالیت های تجاری بزرگی انجام دهند و یا شرکت های با ماهیت کسب و کاری گسترده ای را تاسیس نمایند، بحث مالیات مضاعف امری است که باید در ابتدای کار به آن توجه شود.

شاید با خود فکر کنید که مالیات مضاعف گونه ای از مالیات بوده که باید دو بار پرداخت شود. بسیاری از افراد به این موضوع معترض هستند که چرا باید دو بار مالیات پرداخت نماییم؟

شما قرار نیست که دو بار مالیات پرداخت کنید. شرایطی بر کسب و کار حاکم می گردد که در صورت تقسیم درآمد و سود بین سهام داران، باید مالیات جداگانه به ازای سودی که میان افراد صاحب سهم توزیع می گردد، پرداخت شود. اگر بخواهیم خلاصه تر و با بیانی شفاف تر توضیح دهیم به سودی از کسب و کار که میان سهام داران تقسیم می گردد، مالیات جداگانه ای تعلق خواهد گرفت که به آن مالیات مضاعف می گویند.

انواع مالیات مضاعف

یک کسب و کار باید به ازای درآمدی که کسب می نماید، مالیات پرداخت کند. در قانون مالیات های مستقیم اینطور آمده است که این دست از اشخاص حقیقی و حقوقی تا پایان خرداد و تیر ماه فرصت دارند که اظهارنامه مالیاتی ارائه نمایند.

اما هر کدام از صاحبان سهام و یا سهام داران بابت درآمد خودشان که به نوعی مالیات بر درآمد عملکرد اشخاص حقیقی و یا حقوقی محسوب می شود، باید مالیات پرداخت نمایند.

مورد دوم و یا به طرق دیگر، درآمد گذشته سازمان ها و افراد حقیقی به طور مجدد مشمول پرداخت مالیات خواهد شد.

در مورد دیگر سازمان هایی که هم در ایران و هم در خارج از کشور شعبه دارند و به کسب درآمد مشغول هستند، علاوه بر اینکه باید مالیات خود را در کشور خارجی پرداخت نمایند باید به دولت ایران هم مالیات دهند.

اما شاید با خود فکر کنید که اصلا این کار منصفانه نیست. اما باید اشاره نمود کسی که در خارج از ایران درآمدی دارد و در داخل کشور از منابعی که کشور برای او تهیه نموده و استفاده می نماید، باید مالیات پرداخت نماید.

اما در اینجا بر اساس قاعده ای خاص مالیات دریافت می گردد. به عبارت دیگر مالیات پرداخت شده در خارج از کشور با میزان مالیاتی که باید در کشور ایران پرداخت گردد، معادل سازی می شود و فرد باید ما بالاختلاف آن را مالیات دهد.

البته این شرایط به فردی تعلق خواهد گرفت که درآمدی را در خارج از ایران کسب نموده و حالا سرمایه و پول خود را قصد دارد به ایران بیاورد. اما کسی که درآمد در جریان دارد و نقل و انتقال پول به حساب های داخل ایران انجام می شود، باید مالیات جداگانه و بر اساس درآمد به طور سالیانه پرداخت نماید.

در این شرایط می توانیم بگوییم که فرد مالیات مضاعف پرداخت نموده است. برای کسب و کارهایی که در داخل ایران مشغول به فعالیت هستند، سازمان امور مالیاتی کشور می تواند تا 5 سال به عقب باز گردد و تمامی وضعیت حساب فرد را مورد بررسی قرار دهد و بازبینی در وضعیت پرونده مالیاتی او داشته باشد. در حالت کلی مالیات مضاعف به دو دسته تقسیم می شود:

• مالیات مضاعف شرکتی
• مالیات مضاعف در سطح بین الملل

در مورد مالیات شرکتی در بالا توضیح دادیم که افراد حقوقی و صاحبان شرکت های سهامی علیرغم پرداخت مالیات بر درآمد باید مالیات سود سهام داران خویش را پرداخت نمایند و یا از آن ها به طور جداگانه و بر مبنای مجموع درآمدی که هر شخص دارد مالیات دریافت می شود.

در مورد مالیات مضاعف در سطح بین الملل می توانیم به درآمد بانک های خصوصی که در خارج از کشور شعبه دارند و با درآمدی که از آن جا به دست می آورند و در ایران سرمایه گذاری می نمایند و درآمدی را کسب می نمایند اشاره نماییم.

این قانون برای شرکت ها و کسب و کارهایی که در چندین کشور شعبه دارند نیز صادق است.

به طور مثال یک موسسه مهاجرتی در ایران، آلمان، کانادا، ترکیه و کشورهایی دیگر دارای شعب متعددی است و به ازای درآمدی که در هر کشور کسب می نماید، باید مالیات دهد. نه تنها به ایران بلکه باید به کشوری که در آنجا شعبه دارد نیز مالیات دهد.

امیدوارم مفهوم مالیات مضاعف را به طور کامل متوجه شده باشید.

 قرارداد اجتناب از دریافت مالیات مضاعف

خب همانطور که گفتیم بسیاری از افراد و مالکان شرکت های سهامی که در خارج از کشور نیز مشغول به فعالیت هستند، از پرداخت مالیات مضاعف ناراضی هستند. به همین منظور معاهده ای میان چندین کشور صورت گرفته است که از این دست افرادی که به این شکل درآمد کسب می نمایند مالیات کمتری اخذ گردد و یا از پرداخت مالیات معاف گردند.

اگر در حال راه اندازی شرکت و یا کسب و کار بین المللی ابتدا بررسی کنید که ایران با چه کشورهایی این معاهده را امضا نموده است تا شما از پرداخت مالیات مضاعف معاف گردید. این معاهده که مافیت مالیاتی را در پی دارد،  بر اساس مدل‌های توسعه یافته سازمان همکاری اقتصادی OECD مدون شده است.

ماده 168 قانون مالیات های مستقیم در مورد مالیات مضاعف

در ماده 168 ق.م.م که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تدوین گردیده است این طور نوشته شده: دولت این قابلیت را دارد که جهت جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف و تبادل اطلاعات درمورد درآمد و دارائی مودیان با دولت‌ها و کشورهای خارجی موافقت نامه‌های مالیاتی بر اساس قرارداد هایی که به تصویب طرفین می رسد، منعقد نماید و پس از اینکه توسط مجلس شورای اسلامی و توسط نمایندگان و حقوقدانان تصویب شد، به مرحله اجرا برسد. در حال حاضر ایران با 40 کشور چنین قراردادی را امضا نموده است.

موافقت نامه‌ها و عهدنامه های مربوط به امور مالیاتی که تا تاریخ اجرای این قانون با کشور خارجی مورد مذاکره، منعقد گردیده و قوه مقننه آن را تصویب نموده است و یا هیئت وزیران آن را تصویب نموده باشند، تا زمانی که قرارداد فی مابین آن ها لغو نگردیده است به قوت خود باقی خواهد ماند.

حال در اینجا دولت وظیفه دارد درست ظرف مدت یک سال از تاریخ اجرای این قانون، موافقت نامه‌های قبلی را به طور کامل مورد بررسی قرار دهد و نظر خود را مبنی بر ادامه همکاری یا لغو آن به مجلس شورای اسلامی در قالب یک گزارش ارسال نماید.

ماده 180 قانون مالیات های مستقیم در مورد مالیات مضاعف

در ماده 180 ق.م.م در مورد مالیات مضاعف این طور آمده است که فرد حقیقی ایرانی می تواند با ارائه گواهی نامه معتبر نمایندگی مالی یا سیاسی دولت ایران یا جمهوری اسلامی اثبات کند از درآمدی که کسب نموده است مالیات خود را پرداخت نموده است.

البته باید ثابت گردد که فرد واقعا مقیم کشور مقصد است. در صورتی که به طور مثال برای بیماری به کشوری سفر کرده باشد و در طول مدت بیماری درآمدی کسب نماید مشمول این ماده نخواهد شد.

همچنین اگر او برای ماموریتی کاری به کشور مقصد سفر کرده باشد، این ماده بر او شامل نخواهد شد و نمی توان گفت که فرد واقعا مقیم کشور مقصد است.

از دیگر شرایط می توان به این مورد اشاره کرد که او در سال مالیاتی به مدت 6 ماه در ایران سکونت داشته است. و یا اینکه در سال مالیاتی فرد داخل ایران شغلی داشته است.

طبق شرایط گفته شده، فرد مقیم نمی باشد.

معافیت از مالیات مضاعف

برای برخورداری از معافیت مالیات مضاعف باید در کشوری فعالیت تجاری یا کسب و کاری انجام دهید که ایران با آن ها قرارداد همکاری امضا نموده است.

جهت آگاهی از کشورهای مورد معاهده، می توانید از مشاوران مالیاتی شرکت خدمات حسابداری و مالیاتی حساب اندیش ایرانیان در این خصوص سوال نمایید.

در غیر اینصورت (کشوری که در این عهد نامه وجود ندارد) باید مالیات مضاعف پرداخت نمایید.

و اما راه دوم) در صورت برخورداری از اعتبار مالیاتی خارجی یا FTC که منجر به معافیت مالیاتی در برخی کشورها می شود، شما بابت درآمد، سود سهام، دستمزد، بهره و حق امتیاز مالیات مضاعف را پرداخت نخواهید کرد.

FTC یک نوع اعتبار مالیاتی ویژه است که شما می توانید برای آگاهی از اینکه، فعالیت در کدام کشورها معافیت مالیاتی را مطابق با FTC در پی دارد از کارشناسان خدمات مالیاتی حساب اندیش ایرانیان مشاوره مالیاتی داشته باشید.

سوالات متداول در خصوص مالیات مضاعف

در صورتی که مابالاختلاف مالیاتی درآمد فرد در خارج از کشور هنگام محاسبه توسط مامور مالیاتی در ایران کمتر باشد، آیا فرد باید مجددا در ایران مالیات مضاعف پرداخت نماید؟

خیر. در این شرایط لازم نیست مالیاتی را پرداخت نماید.

در صورتی که فرد ایرانی نبوده و ملیتی خارجی داشته باشد و در ایران کسب درآمد نماید ممکن است مشمول پرداخت مالیات مضاعف گردد؟

بله. فرقی نمی کند که شخص ایرانی باشد یا خارجی. چنانچه در ایران و یا خارج از ایران درآمدی را کسب نماید باید مالیات بر درآمد، ارزش افزوده و انواع دیگر را پرداخت نماید. در مورد پرداخت مالیات مضاعف نیز اگر در ایران تجارت نماید و کشور مبدا او در معاهده قید گردیده باشد از پرداخت مالیات مضاعف در صورت فعالیت بین المللی معاف می باشد.

در صورت عدم پرداخت مالیات مضاعف چه اتفاقی خواهد افتاد؟

فرد مشمول پرداخت جریمه های مالیاتی بر اساس درآمد خود می باشد.