اظهارنامه مالیاتی 1402 اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی

اظهارنامه مالیاتی چیست ؟

اظهارنامه مالیاتی (Tax Return) یک فرم رسمی است که توسط اشخاص حقوقی و حقیقی برای اعلام درآمد و سایر اطلاعات مالی خود به مقامات مالیاتی دولت تهیه و ارائه می‌شود. هدف اصلی اظهارنامه مالیاتی، تعیین میزان مالیات قابل پرداخت یا استرداد مالیاتی است.

اظهارنامه مالیاتی به عنوان یک ابزار مهم در سیستم مالیاتی یک کشور، اطلاعات مالی شخص یا شرکت را جمع‌آوری و ارزیابی می‌کند. این اطلاعات شامل درآمدها، هزینه‌ها، منابع درآمدی، سرمایه‌ها، بدهی‌ها، اعمال مالیاتی قبلی و سایر جزئیات مالی است. بر اساس اظهارنامه مالیاتی، مقامات مالیاتی تعیین می‌کنند که آیا شخص یا شرکت باید مالیات پرداخت کند، مبلغ مالیات قابل پرداخت یا استرداد و نحوه پرداخت مالیات را مشخص می‌کنند.

مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی

مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی تا تاریخ 31 خرداد هر سال و برای اشخاص حقوقی تا 31 تیر هر سال اعتبار دارد. این مهلت‌ها به معنای آخرین زمانی است که اشخاص می‌توانند اطلاعات مالی خود را در اظهارنامه مالیاتی اعلام کنند و آن را به مقامات مالیاتی ارسال نمایند. در صورت تمدید مهلت ارسال، اشخاص میتوانند حداکثر تا زمان تعیین شده اظهارنامه خود را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند.

اظهارنامه مالیاتی فرمی است که سازمان امور مالیاتی کشور آن را تهیه می‌کند. اشخاص مودیان مالیاتی موظف هستند هر سال اطلاعات مالی خود را در این فرم ثبت کنند و همراه با صورت حساب الکترونیکی مالیاتی خود را به اداره مالیات مربوطه ارسال کنند. در صورت عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی، سازمان امور مالیاتی می‌تواند اظهارنامه برآوردی برای آن‌ها تنظیم کند.

اینتاکد مالیاتی( کد یکتا مالیاتی)

بدون دریافت اینتاکد مالیاتی، امکان ثبت نام اظهارنامه مالیاتی برای مودیان وجود ندارد. برای ثبت نام و تنظیم اظهارنامه مالیاتی، باید از طریق سامانه اظهارنامه مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کنید. در این سامانه، شما نیاز به دریافت اینتاکد مالیاتی دارید تا بتوانید اطلاعات مالی خود را وارد کنید و اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه و ارسال کنید.

برای دریافت اینتاکد مالیاتی، می‌توانید به اداره مالیات مربوطه مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت کنید. پس از بررسی و تأیید هویت شما، اینتاکد مالیاتی به شما ارائه خواهد شد. این کد، یک کد یکتا است که برای شناسایی و احراز هویت شما در سامانه اظهارنامه مالیاتی استفاده می‌شود.

بعد از دریافت اینتاکد مالیاتی، می‌توانید به سامانه اظهارنامه مالیاتی مراجعه کنید و ثبت نام کنید. در این مرحله، شما باید اطلاعات شخصی و مالی خود را در سامانه وارد کنید. سپس می‌توانید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کرده و آن را به همراه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارسال کنید.

روند ثبت اظهارنامه مالیاتی 1402

قبل از الکترونیکی شدن خدمات سازمان امور مالیاتی کشور، مودیان مالیاتی برای تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی خود از فرم‌های کاغذی استفاده می‌کردند و بر اساس جدول ضرایب مالیاتی مربوطه، اطلاعات مالی خود را وارد می‌کردند. سپس اظهارنامه را به صورت حضوری به اداره مالیات ارسال می‌کردند. این روند زمان‌بر و پیچیده بود، زیرا مودیان مالیاتی باید فرم‌ها را از ادارات مالیاتی یا سایت مربوطه دریافت کنند، آن‌ها را پر کنند و سپس به شکل حضوری به اداره مالیات خود تحویل دهند.

سامانه اظهارنامه مالیاتی

با راه‌اندازی وب‌سایت سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس www.intamedia.ir، فرایند اظهارنامه‌های الکترونیکی جایگزین فرم‌های کاغذی شد. حالا مودیان مالیاتی می‌توانند از طریق مراجعه به وب‌سایت سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس tax.gov.ir (که زیرمجموعه وب‌سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir است)، ثبت نام کنند و اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کنند.

چه کسانی باید ارسال اظهارنامه مالیاتی را جدی بگیرند

اصولاً، فرد یا سازمان حقیقی موظف به تهیه اظهارنامه مالیاتی است. این شامل دسته‌های زیر می‌شود:

• اشخاص حقیقی که در ایران فعالیت می‌کنند و از معافیت مالیاتی برخوردار نیستند.
• سازمان‌ها و شرکت‌های حقوقی که در ایران فعالیت می‌کنند و مشمول معافیت مالیاتی نمی‌باشند.
• همه افراد حقیقی و سازمان‌های حقوقی ایرانی که در خارج از ایران در حال انجام فعالیت‌های تجاری و اقتصادی هستند.
• اشخاص حقیقی و سازمان‌های حقوقی که محل اقامت آنها خارج از کشور است، اما درآمدهایشان از داخل ایران تامین می‌شود.
• افراد و سازمان‌های غیرایرانی حقیقی یا حقوقی که در ایران فعالیت تجاری داشته و درآمدی را کسب نموده‌اند.

انواع اظهارنامه مالیاتی

انواع اظهارنامه مالیاتی شامل موارد زیر هستند:

• اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی: اشخاص حقیقی بر اساس نوع کسب و کاری که دارند، اظهارنامه عملکرد خود را تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌کنند. مهلت ارسال این اظهارنامه تا پایان خرداد ماه است.
•  اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی: سازمان‌ها و شرکت‌های حقوقی نیز بر اساس قوانین مالیاتی موظف به ارسال اظهارنامه و پرداخت مالیات هستند. آخرین مهلت ارسال این اظهارنامه معمولاً پایان تیرماه است.
•  اظهارنامه مالیات بر املاک و مستغلات: خرید، فروش و اجاره املاک و مستغلات مشمول مالیات هستند و مودیان باید اظهارنامه مربوط به آن را تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند. مهلت ارسال این اظهارنامه برای اجاره املاک تا پایان تیرماه و برای خرید و فروش املاک تا یک ماه پس از معامله است.
• اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل خودرویی: اشخاصی که در حوزه خودرویی فعالیت می‌کنند، باید مالیات بر درآمد مربوط به این مشاغل را پرداخت و اظهارنامه مالیاتی مربوطه را ارسال کنند.
• اظهارنامه مالیات بر ارث: وارثان باید با تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی مربوطه، مالیات مربوط به ارث را پرداخت کنند. مهلت ارسال این اظهارنامه تا یک سال پس از مرگ متوفی است.
• اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده: مودیان باید اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را قبل از پایان مهلت تعیین شده تنظیم و ارسال کنند. مهلت ارسال این اظهارنامه معمولاً تا 15 روز پس از تاریخ انقضا هر دوره است.

جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی

جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی به طور خلاصه یعنی این است که هرگاه مودی یا نمایندهٔ وی تعهدات مالیاتی خود را رعایت نکند و اظهارنامه مالیاتی را در زمان مقرر ارسال نکند، با جریمه‌ای مواجه خواهد شد.

به طور دقیق، صاحبان شرکت‌ها و مشاغل حقوقی با پرداخت جریمه غیرقابل بخشش معادل ۳۰% از مالیات خود مواجه می‌شوند، در حالی که سایر مودیان با پرداخت جریمه ۱۰% از مالیات مربوطه مواجه خواهند شد.

قانون نیز این قضیه را درباره اظهارنامه‌هایی که درآمدهای پنهان‌شده یا هزینه‌های غیرواقعی را پوشش می‌دهند، لازم الاجرا قرار داده است.

مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی

زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، در حالت کلی تا سقف ۳۱ خرداد هر سال است. بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی، اشخاص حقیقی ملزمند تا قبل از این تاریخ، اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند. در اظهارنامه مالیاتی، باید سود و زیان و هزینه‌های سال گذشته خود را گزارش دهند.

مهمترین نکته این است که مهلت مقرر را رعایت کنید و اظهارنامه مالیاتی خود را در زمان مناسب ارسال کنید. به این ترتیب، جلوی هرگونه جریمه یا مشکلات احتمالی از سوی سازمان امور مالیاتی را خواهید گرفت.

اهمیت استفاده دفاتر قانونی در اظهارنامه مالیاتی

دفاتر قانونی در تسلیم اظهارنامه مالیاتی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند و برای تمام مودیان و مشمولان مالیاتی بسیار حیاتی هستند. این دفاتر ارتباط مستقیمی با محاسبه و تعیین مالیات افراد می‌باشند. در ادامه در خصوص دفاتر قانونی جسابداری بیشتر توضیح خواهیم داد.

دفتر روزنامه که تمامی عملیات مالی، به ترتیب زمانی و با جزئیات مالیاتی همچون تاریخ، مبلغ، طرف معامله و سایر جزئیات، در آن ثبت می‌شود.

دفتر کل، دفتر کل خلاصه‌ای از دفتر روزنامه می‌باشد و مودیان موظف هستند تا انتهای هر هفته تمامی اطلاعات دفتر روزنامه را به صورت خلاصه به دفتر کل منتقل کنند.

دفتر دارایی،این دفتر به ثبت دارایی‌های شرکت یا شخص از جمله دارایی‌های منقول و غیر منقول می‌پردازد. مودیان موظف هستند که تا پایان فروردین سال بعد تمامی دارایی‌های خود را در این دفتر ثبت و گزارش دهند.

در واقع، این دفاتر قانونی می‌توانند به مودیان در محاسبه و پرداخت مالیات کمک بسیار زیادی کنند. اطلاعات دقیق و دسته‌بندی‌شده در این دفاتر به مراجع مالیاتی کمک می‌کند تا مالیات معینه‌ای که باید پرداخت شود، به درستی محاسبه شود و از اشکالات مالیاتی جلوگیری شود. بنابراین، تسلیم اطلاعات به این دفاتر بسیار مهم است تا مودیان مالیاتی در تمام مراحل پرداخت مالیات به سرعت و بدون مشکل عمل کنند.

سؤال و پاسخ‌های متداول:

در صورتی که اظهارنامه مالیاتی به موقع تحویل داده نشود، جریمه دیرکرد از کی محاسبه می‌شود؟

پاسخ: جریمه دیرکرد از تاریخ انقضای زمان تسلیم اظهارنامه قابل محاسبه و پرداخت است.

آیا شرکت‌هایی که فعالیت ندارند هم نیاز به ارسال اظهارنامه دارند؟

پاسخ:بله، حتی شرکت‌هایی که هیچگونه فعالیت یا تراکنش مالی ندارند نیز ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند.

چه کسانی نیاز به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی ندارند؟

پاسخ:مواردی مانند شهرداری‌ها، سازمان‌های زیرمجموعه در استان‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند (مانند وزارتخانه‌ها)، کارگران، صیادان، عشایر و شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویی نیاز به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی ندارند.

سازمان امور مالیاتی تا چه زمانی فرصت دارد اظهارنامه مالیاتی را بررسی کند؟

پاسخ:سازمان امور مالیاتی تا ۱۲ ماه پس از تحویل اظهارنامه‌ها برای بررسی و تصحیح آن‌ها مهلت دارد.

آیا پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی امکان اصلاح آن وجود دارد؟

پاسخ:بله، شما تا ۳۰ روز پس از تحویل اظهارنامه مالیاتی می‌توانید برای اصلاح و ویرایش آن اقدام کنید.

آیا اشخاص حقیقی اجازه جابجایی در گروه بندی مالیاتی را دارند؟

پاسخ:بله، اشخاص حقیقی اجازه جابجایی در دسته‌بندی مالیاتی خود به دسته پایین‌تر را تا سه سال ندارند.