مالیات ارزش افزوده چیست و چگونه محاسبه می شود؟

قانون مالیات بر ارزش افزوده

حتما برای یک بار هم که شده در حین خرید کالا از فروشگاه یا سوپر مارکت نگاهتان به قیمت محصول یا کالای مورد نظرتان خورده است. معمولا قیمت نهایی در برخی کالاها با احتساب مالیات بر ارزش افزوده درج می شود. مالیات ارزش افزوده نوعی مالیات غیر مستقیم است که خریداران کالا مقدار مصوب تعیین شده را به همراه بهای اصلی کالا پرداخت می نمایند. فروشنده یا خدمت دهنده می بایست مالیات ارزش افزوده دریافت شده را به حساب خزانه داری دولت واریز نماید.

البته سازمان امور مالیاتی کشور اقدام به ایجاد سامانه ای اختصاصی نموده است که مختص پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بوده و کلیه مودیان می بایست هر سه ماه یک بار برای پرداخت مالیات به آن مراجعه نمایند. دقت کنید که مالیات فصلی را با مالیات بر ارزش افزوده اشتباه نگیرید. در ادامه بیشتر در مورد این نوع مالیات غیر مستقیم در موسسه حسابداری حساب اندیش ایرانیان بیشتر توضیح خواهیم داد.

قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده

عبارت با احتساب 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده برای همه ما آشناست. به عبارت دیگر 9 درصد از قیمت نهایی محصول مالیات بر ارزش افزوده شناخته شده و مودیان باید در پر کردن اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده آن را لحاظ نموده و به دولت پرداخت نمایند.

شما باید وارد سامانه مالیات بر ارزش افزوده شوید و با وارد کردن کد اقتصادی یا کد مالیاتی اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را پر کنید و مبالغ جمع شده در هر فصل از سال را پرداخت نمایید.

در قوانین قدیم از 9 درصد تعیین شده 3 درصد به عنوان عوارض شناخته می شد. ولی در قانون جدید کل 9 درصد به عنوان مالیات بر ارزش افزوده شناخته می شود.

محاسبه مالیات ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده برای کالاها و خدمات مختلف متفاوت بوده و از 9 درصد ممکن است کمتر یا بیشتر باشد. به طور مثال شرکت هایی که در حوزه واردات گوشت، قند، شکر، برنج، گندم، روغن خام، دانه های روغنی فعالیت می نمایند میزان مالیات بر ارزش افزوده به صورت یک درصد محاسبه خواهد شد.

برای تنباکو بیشتر از 9 درصد تعیین شده است. در هر حرفه ای که مشغول هستید بهتر است برای آگاهی دقیق از نرخ مالیات بر ارزش افزوده با یک مشاور مالیاتی مشورت نمایید.

نحوه محاسبه بدین شکل است: به طور مثال تولید کننده ای محصول خود را با قیمت 10 هزار تومان با احتساب مالیات بر ارزش افزوده به عرضه کننده می فروشد. در این حالت عرضه کننده باید 10900 تومان به تولید کننده پرداخت نماید. مقدار 900 تومان در حقیقت همان مالیات بر ارزش افزوده بوده که با نرخ 9 درصد تعیین شده است.

فرمول محاسبه مالیات بر ارزش افزوده

فرمول محاسبه مالیات بر ارزش افزوده = (قیمت کالا به تومان * 0.09) + قیمت کالا به تومان

نکته: عدد 0.09 برای همه کالاها و خدمات ثابت نیست و ممکن است متغیر باشد. به طور مثال برای واکسن 0.02 تعیین شده است. دقت کنید که درصد تعیین شده همیشه 9 درصد نیست و باید درصد رسته شغلی خود را به جای عدد 0.09 قرار دهید.

کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده

• کشاورزی و موارد وابسته
• کالاهای پر مصرف سبد تغذیه خانواده
• کالاهای مطبوعاتی و موارد وابسته
• کالاهای سرمایه ای
• دامپروری و موارد وابسته
• دارائی های مصرفی مطابق اصل 44 قانون اساسی
• کالاهای نظامی و امنیتی و موارد وابسته
• خدمات درمانی و داروها و واکسن ها
• کالاهای اهدایی به ارگانها به صورت بلاعوض
• کالاهایی که توسط مسافر وارد کشور می شود

لازم است یادآور شویم که شیر خشک کودکان و نوزادان از مالیات بر ارزش افزوده معاف است و شیر خشک های قنادی شامل مالیات بر ارزش افزوده است. در مورد شیر سویا نیز همین قاعده صدق می کند. آرد نانوایی نیز مالیات بر ارزش افزوده ندارد. در صورتی که بخواهید هر نوع آرد دیگری را به صورت بسته بندی شده خریداری کنید باید مالیات بر ارزش افزوده آن را پرداخت نمایید.

انواع مالیات بر ارزش افزوده

• مالیات بر ارزش افزوده جهت تولید
• مالیات بر ارزش افزوده جهت درآمد
• مالیات بر ارزش افزوده مصرف

کلیه مودیانی که در حوزه فروش، عرضه، تولید و تامین کالا و خوراکی ها فعالیت می کنند باید مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند.

مودیانی که به ارائه خدمات می پردازند نیز باید مالیات دهند. به طور مثال: نمایندگی های بیمه، شرکت های ارائه دهنده خدمات حسابداری و حسابرسی و مالیاتی، نمایندگی های خدمات سیم کارت، هتل ها، موسسات بازاریابی، موسسه های خدمات مهندسی، دارالترجمه ها، مشاورین املاک و بسیاری از مشاغل دیگر.

مالیات بر ارزش افزوده چند درصد است؟

برای بسیاری از کالاها و خدمات عموما نرخ 9 درصد تعیین شده است. البته برای اقلام خوراکی اصلی که در بالا اشاره نمودیم در حقیقت جزئی از سبد کالای اساسی خانوار محسوب گشته و در صورتی که واردات صورت پذیرد نرخ 1 درصد تعیین شده است.

• مالیات بر ارزش افزوده واردات انواع محصولات درمانی و دارویی کمتر از 9 درصد
• مالیات بر ارزش افزوده محصولات دخانی بیشتر از 9 درصد
• مالیات بر ارزش افزوده واردات واکسن و داروهای کمیاب 3 درصد
• مالیات بر ارزش افزوده سیگار تولید داخل 25 درصد
• مالیات بر ارزش افزوده سیگار وارداتی 65 درصد
• مالیات بر ارزش افزوده نوشابه نیز بیشتر از 9 درصد می باشد

مدارک مورد نیاز جهت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

• کلیه مستندات معاملات و عملیات
• کلیه مستندات معاملات و عملیات
• اسناد مربوط به بیمه
• اسناد گمرکی حمل و نقل
• نوارهای صندوق
• نوارهای صندوق
• برگه‌های اعلامیه بدهکاری و بستانکاری
• رسیدهای بانکی پرداخت مالیات و عوارض
• اظهارنامه ‌های تایید شده قبلی
• دفاتر قانونی
• تمام صورت حساب‌های مربوط به خرید و فروش کالا و خدمات
• گواهی ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده

جرائم ارزش افزوده طبق قانون مالیات های مستقیم :

ماده 22 م ق ق

• عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر معادل ( 75 %) مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نامه یا شناسایی حسب مورد
• عدم صدور صورتحساب معادل یک برابر مالیات متعلق
• عدم درج صحیح قیمت در صورتحساب معادل یک برابر مابه التفاوت مالیات متعلق
• عدم درج و تکمیل اطلاعات صورتحساب طبق نمونه اعلام شده معادل ( 25 %) مالیات متعلق
• عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد، معادل ( 50 %)مالیات متعلق
• عدم ارائه دفاتر یا اسناد و مدارک حسب مورد معادل (25 %) مالیات متعلق

ماده 23 م ق ق
تاخیر در پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون در مواعد مقرر موجب تعلق جریمه ای به میزان ( 2%) در ماه نسبت به مالیات پرداخت نشده و مدت تاخیر خواهد بود.

سوالات متداول

چرا نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای برخی کالاها بیشتر است؟

برخی کالاها و اقلام برای بدن زیان آورند و به همین سبب باید بیشتر از 9 درصد، مالیات بر ارزش افزوده پرداخت نمایند.

چرا شمش طلا مشمول مالیات بر ارزش افزوده نشده است؟

زیرا برای تولید سکه و جواهرات از آن استفاده خواهد شد و در حقیقت نوعی ماده اولیه محسوب می شود. البته سکه تولید شده و طلای ساخته شده مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود.