نحوه محاسبه حقوق ماهیانه (ماده 37قانون کار)
برابر مفاد قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، ماه شمسی 30 روز است لذا در قانون کار، مزد و مزایای متعلقه به کارگر بر مبنای 30 روز محاسبه می گردد. البته پرداخت مزد و مزایای متعلقه، در ماهای 31 روزه تقسیم بر 30 شده و در عدد 31 ضرب می گردد و طبیعتا در ماههای 29 روزه نیز برعدد 30 تقسیم شده و در 29 ضرب می گردد. یعنی تعیین حقوق و دستمزد بر مبنای ماه 30 روزه و پرداخت آن بر مبنای تعداد روزهای ماه انجام می گیرد. به این معنی که وقتی از سوی شورای عالی کار حداقل مزد کارگران اعلام می شود، این مبلغ بر مبنای ماه شمسی (30روزه) اعلام می گردد ولی هنگام پرداخت آن بایستی به تناسب تعداد روزهای ماه مورد نظر محاسبه گردد.
باتوجه به اینکه ساعات کاری در روز 7 ساعت و 20 دقیقه می باشد پس هر شخص باید در ماه 30 تا 7/33 کار کند که در مجموع برابر با 220 ساعت در ماه خواهد بود. حال اگر جمعه ها و نصف روز پنج شبه ها و سایر روزهای تعطیل را ازآن کم کنیم، خالص کارکرد شخص بدست می آید.
در قانون کار 44 ساعت کار درهفته اعلام شده و یک روز جمعه برای استراحت که حقوق آن پرداخت می شود پس:
44 ساعت / 6 روز کاری = 33/7 که همان 7 ساعت و 20 دقیقه می شود.
مزد مبنا = حقوق روزانه × روزهای کارکرد
هرساعت اضافه کار= ( حقوق روزانه /7.333) × 1/4
حق اولاد به ازای هر فرزند = 3 × حداقل حقوق روزانه که تا سقف 2 فرزند قابل پرداخت است
حق مسکن = ماهانه 4/500/000 ریال
بن کارگری = ماهانه 1/100/000 ريال
سایر مزایا بر اساس تشخیص کارفرما می باشد
حقوق = مزد مبنا + حق اولاد + حق مسکن + حق بن
بیمه سهم کارگر = (حقوق – مزایای غیر مشمول) × 7%
مالیات حقوق پرداخت کارگر = (حقوق –موارد غیر مشمول – معافیت مالیاتی ماهانه حقوق)
وجوهی که مشمول کسر حق بیمه است:
- حقوق، دستمزد، کارمزد
- فوق العاده های شغلی
- اضافه کار، شب کاری، نوبت کاری
- فوق العاده خارج از مرکز
- فوق العاده انجام کارهای سخت و زیان آور
- کمک هزینه خواروبار ومسکن
- مزد ایام تعطیل و مرخصی استحقاقی
- فوق العاده های ثابت و مانند آنها
- پاداش به جز مواردی که مشمول کسر حق بیمه نیست.
وجوهی که مشمول حق بیمه نیست:
- بازخرید ایام مرخصی
- کمک هزینه اولاد
- هزینه سفرو فوق العاده ماموریت
- عیدی و پاداش نهضت سواد آموزی
- حق شیر و پاداش افزایش تولید
- خسارت اخراج و مزایای پایان کار
- حق همسر که در اجرای قانون نظام هماهنگ پرداخت به کارکنان دولت که مشمول قانون تامین اجتماعی هستند، پرداخت می شود.
نحوه محاسبه مرخصی استفاده نشده
در صورتی که کارگری بخواهد مرخصی‌های استحقاقی سالانه خود را ذخیره کند طبق ماده ۶۶ قانون کار تنها امکان ذخیره ۹ روز مرخصی خود را دارد. بنابراین، حتی اگر کارگر یا کارمند اصلاً از مرخصی استحقاقی خود استفاده نکند، بیشتر از نه روز آن ذخیره نخواهد شد. اگر شخصی در طول سال از تمام مرخصی خود استفاده نکند، می‌تواند کل مبلغ مربوط به مرخصی خود را از شرکت دریافت نماید، اما اگر بخواهد می‌تواند ۹ روز آن را ذخیره کند و مابقی آن باید در پایان سال به کارگر پرداخت شود. براساس قانون مدیریت خدمات کشوری کلیه کارکنان دولتی مجاز به ذخیره مرخصی خود تا سقف ۱۵ روز هستند.
مبنای محاسبه مبلغ بازخرید مانده مرخصی کارگران حق السعی روزانه است. کلیه دریافتهای قانونی که کارگر برحسب قرارداد کار اعم از مزد یاحقوق، کمک عائله مندی، هزینه های مسکن، خواربار، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آنهادریافت می‌نماید را حق السعی می‌نامند.
مثال مرخصی استفاده نشده
قرارداد کارگری از ۹۸/۰۱/۰۱ شروع شده و تا ۱۳۹۹/۱۲/۳۰ ادامه دارد. این کارگر در طول سال ۹۸ از ۱۵ روز مرخصی استحقاقی و ۵ روز مرخصی استعلاجی استفاده کرده است. می‌خواهیم مانده مرخصی سال ۹۸ وی را ذخیره کنیم. محاسبه کنید که آیا در پایان سال ۹۸ مبلغی بابت مرخصی استفاده نشده خود دریافت می‌نماید یا خیر؟
به نسبت یکسال کارکرد سال ۹۸: میزان مرخصی استخقاقی ۳۰ روز میباشد. مانده مرخصی در پایان سال ۹۸ روز ۱۵=۱۵-۳۰
طبق ماده ۶۶ قانون کار کارگر تنها امکان ذخیره ۹ روز مرخصی خود را دارد. بنابراین از ۱۵ روز مانده مرخصی در پایان سال ۹ روز آن ذخیره شده و به سال بعد انتقال می‌یابد و مبلغ مرخصی بابت ۶ روز باقی مانده به شخص پرداخت می‌شود.
حداقل حقوق سال 1401
سازمان برنامه و بودجه گفته حداقل حقوق‌ها درسال ۱۴۰۱ بین ۱۰ تا ۳۰ درصد اضافه می‌شود. میزان دریافتی کارکنان دولت متغیر است و نمی‌توان عدد ثابتی برای حداقل حقوق آنها اعلام کرد. ممکن است حقوق حداقل‌بگیران در سال ۱۴۰۱ بیش از ۳۰ درصد افزایش یابد. حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۹ درصد افزایش یافت و به دو میلیون و ۶۵۵ هزار تومان رسید. با این حساب اگر تنها ۳۰ درصد به این مبلغ اضافه شود، حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۹۰ هزار تومان افزایش می‌یابد و به سه میلیون ۴۵۰ هزار تومان می‌رسد.
اما اگر قرار باشد حداقل حقوق کارگران مانند سال گذشته حدود ۳۹ درصد بیشتر شود، حداقل حقوق سال ۱۴۰۱ به ۳ میلیون و ۶۵۵ هزار تومان می‌رسد. یعنی یک میلیون تومان بیشتر از حداقل حقوق سال جاری.این حداقل حقوق وزارت کار است و مانند سال‌های گذشته حق مسکن، بن و خواروبار و پایه سنوات هم به آن اضافه می‌شود.
دادنامه شماره ۱۴۱۴ مورخ۱۴۰۰/۶/۲(ابطال حقوق مبنا+ فوق‌العاده جذب به عنوان مبنای محاسبه تعیین پاداش سنوات)
در رای اخیر، مبنای محاسبه‌ی حق سنوات، هرچیزی است که در دایره‌ی دستمزد کارگر قرار می‌گیرد؛ یعنی هر المانی که به ازای کار در ساعات عادی، به عنوان حقوق به کارگر پرداخت می‌شود.
رای هیأت عمومی
اولاً: براساس رأی شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۳۳۲۸– ۲۹/۱۱/۱۳۹۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و رای شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۹۹– ۵/۸/۱۳۹۹ هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری و با عنایت به مفاد مواد ۲۴، ۳۱، ۳۴ و ۳۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۶۹ پاداش سنوات استحقاقی به میزان کلّیه اقلام مندرج در قرارداد کار یا حکم کارگزینی که حقوق نامیده می‌شود، تعیین می‌گردد. در رای اخیر، مبنای محاسبه‌ی حق سنوات، هرچیزی است که در دایره‌ی دستمزد کارگر قرار می‌گیرد؛ یعنی هر المانی که به ازای کار در ساعات عادی، به عنوان حقوق به کارگر پرداخت می‌شود.
رای هیأت عمومی
اولاً: براساس رأی شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۳۳۲۸– ۲۹/۱۱/۱۳۹۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و رای شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۹۹– ۵/۸/۱۳۹۹ هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری و با عنایت به مفاد مواد ۲۴، ۳۱، ۳۴ و ۳۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۶۹ پاداش سنوات استحقاقی به میزان کلّیه اقلام مندرج در قرارداد کار یا حکم کارگزینی که حقوق نامیده می‌شود، تعیین می‌گردد.
عیدی کارکنان در سال آینده چقدر است؟
در حالی بخشنامه بودجه برای تدوین لایحه بودجه سال آینده به دستگاه های اجرایی ابلاغ شده است که در ضوابط مالی آن و در بخش اعتبارات هزینه ای، مبلغ پاداش پایان سال به صراحت مشخص نیست، اما در بند (ج) این ضوابط اعلام شده که دستگاه های اجرایی مبلغ عیدی را مطابق ماده ۷۵ قانون مدیریت خدمات کشوری در بودجه خود پیش بینی کنند و تاکید بر این است که مبلغ قطعی پاداش پایان سال به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
اما در ماده ۷۵ قانون مدیریت خدمات کشوری امتیاز میزان عیدی پاداش پایان سال کارمندان و بازنشستگان وموظفین معادل ۵۰۰۰ تعیین شده است. این در حالی است که در عیدی، امتیاز مربوطه در ضریب ریالی سالانه حقوق تعیین کننده است.
با این وجود چندی پیش که بخشنامه مربوط به شرکت های دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت ابلاغ شده بود مبلغ عیدی به طور علی الحساب یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان تعیین شد که به نظر می‌رسد محدوده عیدی کارکنان دولت نیز همین میزان باشد ولی در هر صورت با تغییر ضریب ریالی حقوق و مصوبه دولت می‌تواند دستخوش تغییر شود.
در بودجه سال گذشته عیدی کارکنان یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان پیش‌بینی شد، ولی در نهایت با توجه به تغییرات ضریب، هیات دولت در پایان سال میزان عیدی را یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین کرد. در بودجه ۱۴۰۰ نیز برآورد عیدی کارکنان یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برآورد شده که ممکن است با تغییرات اعمال شده در هیات دولت رقمی بالاتر مصوب شود.
حداقل حقوق سال 1402
حداقل دریافتی کارگران در سال ۱۴۰۲ با بعد خانوار ۳/۳ نفر از مبلغ ۶ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۱۱۷ تومان به ۸ میلیون و ۲۰۸ هزار و ۳۰۰ تومان با میانگین رشد ۲۷ درصد افزایش یافت. سایر سطوح ۲۱ درصد افزایش می یابد.
اقلام مصرفی کارگری و کمک هزینه مسکن به گونه ای افزایش یافت که حداقل دریافتی کارگران با افزایش یک میلیون و ۷۷۵ هزار و ۲۴۳ تومان همراه شد.
جدول افزایش حقوق سال 1402 کارگران تامین اجتماعی (افزایش سایر سطوح دستمزدی 21درصد + روزانه 83596 ریال)
