صورتهای مالی گزارش‌های استانداردی از وضعیت مالی شرکت در یک دوره مشخص هستند و هدف از گزارشگری مالی بازنمایی اطلاعات خلاصه‌شده و طبقه‌بندی‌شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری، به گونه‌ای که برای دامنه گسترده‌ای از استفاده‌کنندگان صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی سودمند واقع شود.
انواع صورتهای مالی
الف) صورتهای مالی اساسی
- ترازنامه شامل : *دارایی‌ها(سمت راست ترازنامه) *بدهی‌ها *حقوق صاحبان سهام(سمت چپ ترازنامه)
- صورت سود و زیان
- صورت جریان وجوه نقد
ب) یادداشتهای توضیحی همراه صورتهای مالی
آخرین تغییرات صورتهای مالی (ترازنامه)
آخرین تغییرات صورتهای مالی (ترازنامه)دارایی های جاری:
- در ترازنامه جدید سرفصل حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و غیرتجاری ایجاد شده که در ترازنامه قدیم در قالب دو سرفصل حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری و سایر حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری بود.
- عنوان سرفصل سفارشات و پیش پرداخت ها در ترازنامه قدیم به سرفصل پیش پرداختها تغییر یافته است.
- حساب دارایی های نگهداری شده برای فروش، به عنوان آخرین طبقه از دارایی های جاری در صورتهای مالی جدید ایجاد گردیده است.
دارایی های غیرجاری:
- در ترازنامه جدید و در طبقه فوق سرفصل دریافتنی های بلندمدت به عنوان اولین قدم ایجاد گردیده که در ترازنامه قدیم این سرفصل وجود نداشته است.
- حساب سرمایه گذاری بلندمدت که در ترازنامه قدیم ما قبل آخرین قلم یعنی سرفصل سایر دارائیها درج میگردید در ترازنامه جدید به عنوان دومین قلم از اقلام دارائیهای غیرجاری طبقه بندی شده است.
- حساب سرمایه گذاری در املاک به عنوان سومین قلم ایجاد گردیده که قبلا نبوده است.
- دارایی های نامشهود و سپس دارایی های ثابت مشهود در ترازنامه جدید درج گردیده که در ترازنامه قدیم ابتدا دارایی های ثابت مشهود ثبت و سپس دارایی های نامشهود نشان داده شود.
بدهی های جاری:
- همانند دارایی های جاری در این قسمت نیزحسابها و اسناد پرداختنی تجاری و سایر حسابها و اسناد پرداختنی که به ترتیب اولین و دومین قلم را در قسمت مربوطه در ترازنامه قدیم تشکیل می دادند، در ترازنامه جدید تحت عنوان پرداختنی های تجاری و غیرتجاری به صورت یک قلم واحد درج گردیده است.
- حساب مالیات پرداختنی در ترازنامه جدید ایجاد گردیده و حساب ذخیره مالیات حذف شده است.
- حساب سود سهام پرداختنی که در ترازنامه قدیم قلم ماقبل آخر طبقه بدهی جاری بوده است در ترازنامه جدید بعد از حساب مالیات پرداختنی درج شده است.
- حساب تسهیلات مالی بعد از سود سهام پرداختنی در ترازنامه جدید ذکر شده که ترازنامه قدیم، حساب تسهیلات مالی دریافتی بوده و آخرین قلم از بدهی های جاری را تشکیل می داده است.
- حساب ذخایر در ترازنامه جدید ایجاد گردیده که طبق یادداشتهای پیوست میتواند شامل ذخیره تضمین محصول، گارانتی و نظایر آن باشد.
- حساب پیش دریافتها ددر ترازنامه جدید بعد از ذخایر و قلم ماقبل آخر در طبقه فوق میباشد در صورتیکه در ترازنامه قدیم بعنوان سومین قلم بوده است.
- حساب بدهی های مرتبط با دارایی های نگهداری شده برای فروش آخرین طبقه در قسمت بدهی هاهی جاری در ترازنامه جدید که این حساب قبلا وجود نداشته است.
بدهیهای غیرجاری:
- حسابها و اسناد پرداختنی بلندمدت در ترازنامه قدیم، به حساب پرداختنی های بلندمدت تغییر عنوان داده است.
- حساب تسهیلات مالی دریافتی بلندمدت در ترازنامه قدیم با حذف کلمه دریافتی، به حساب تسهیلات مالی بلندمدت در ترازنامه جدید تبدیل شده است.
حقوق صاحبان سهام:
- در قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه قدیم، مقابل حساب سرمایه و داخل پرانتز تعداد سهم و مبلغ هر سهم پرداخت شده درج می گردید، لیکن در ترازنامه جدید صرفا حساب سرمایه ثبت و در یادداشتهای همراه اطلاعات مربوط به تعداد و مبلغ هر سهم ذکر میگردد.
- حساب افزایش سرمایه در جریان بعنوان دومین قلم ایجاد گردیده که مربوط به افزایش سرمایه واحد تجاری بوده که افزایش مذکور به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده، لیکن مراحل ثبت آن در جریان بوده ضمن اینکه این حساب در ترازنامه قدیم وجود نداشته است.
- حساب اندوخته صرف سهام در ترازنامه جدید ایجاد گردیده که مربوط به مابه التفاوت مبلغ فروش و مبلغ اسمی سهام منتشره و فروش رفته بابت افزایش سرمایه میباشد.
- حساب مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها بعد از حساب های اندوخته ای در ترازنامه جدید ایجاد گردیده و در ترازنامه قدیم این حساب ذکر نشده است.
- حساب تفاوت تسعییر از عملیات خارجی مربوط به واحدهای تجاری که دارای واحدهای مستقر در خارج از کشور هستند، که بعنوان قلم ما قبل آخردر قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه جدید ایجاد شده است.
نحوه ي تهيه و تنظيم صورتهاي مالي از روي مدارك ناقص
بسياري از موسسات كوچك از سيستم حسابداري يك طرفه سنتي استفاده مي كنند اين گونه موسسات براي تهيه صورت هاي مالي يا اظهارنامه ي مالياتي از حسابداران كمك مي گيرند و حسابداران با بررسي اسناد موجود و پرس و جو اطلاعات لازم را كسب و بر مبناي سيستم حسابداري دو طرفه يعني معادله اساسي حسابداري صورتهاي مالي را تنظيم مي كنند.
در زير معادله اساسي حسابداري را مشاهده مي كنيد:
دارايي = بدهي + حقوق صاحب(صاحبان) سهام
تهيه و تنظيم ترازنامه از روي مدارك ناقص:
در شرکت های حسابداری كه از سيستم حسابداري يك طرفه سنتي استفاده مي شود، برخي اطلاعات اساسي مانند دريافت هاي نقدي، چك هاي صادر شده ،مبالغي كه بايد به بستانكاران پرداخت شود يا مبالغي كه بايد از بدهكاران دريافت شود در مكان هاي مختلف ثبت مي شود.
براي مثال مبلغ نقدينگي را مي توان از شمارش موجودي صندوق و صورت حساب بانك (پرينت حساب) تعيين كرد. مبلغ حساب هاي دريافتني از تلخيص صورت حسابهاي دريافت نشده ي فروش(سياهه)مشخص مي گردد.يا مبلغ چك هاي صادر شده مي تواند از دسته چك مشخص شود.موجودي هاي جنسي مي تواند از طريق شمارش تعيين و بر اساس سياهه هاي خريد (صورت حسابهاي خريد) قيمت گذاري شود.بهاي تمام شده دارايي هاي غير جاري نيز مي تواند به همين نحود تعيين گردد. مبلغ بستانكاران مي تواند از تلخيص سياهه هاي پرداخت نشده خريد و صورت حسابهاي ماهانه فروشندگان مشخص شود. با استفاده از مدارك مزبور و ساير منابع اطلاعاتي ترازنامه اين گونه موسسات در هر تاريخي مي تواند معين شود. بدين ترتيب كه پس از تعيين بدهي ها و دارايي ها، مبلغ حقوق صاحب(صاحبان) سرمايه از طريق معادله اساسي حسابداری كه در بالا ذكر شد به دست مي آيد.
